خارش پیری (گزرویس) Xerosis Cutis اصطلاح پزشکی برای خشک شدن غیرطبیعی پوست است. این نام از واژه یونانی Xero که به معنی خشک است می آید.
خشکی پوست بخصوص در افراد مسن بسیار متداول است. غالبا مشکلی کوچک و موقت است اما ممکن است باعث ناراحتی شود. پوست شما برای نرم ماندن نیاز به رطوبت دارد. هنگامیکه سن بالا می رود، نگهداشتن رطوبت پوست بسیار سخت می شود. پوستتان با از دست دادن آب و چربی ممکن است خشک و زمخت شود.
خشکی پوست در ماه های سرد زمستان بیشتر دیده می شود. اصلاح برنامه روزانه خود با گرفتن دوش آب ولرم برای مدت زمان کوتاه تر و استفاده از مرطوب کننده ها به پیشگیری از خشکی پوست کمک می کند.
چه عواملی باعث گزرویس می شود؟
خشکی پوست ارتباط مستقیمی با کم شدن چربی های سطح پوست دارد. این خشکی معموملا با عوامل محیطی تشدید می شود. فعالیت ها و یا شرایط زیر ممکن است منجر به خشکی پوست شود:
- تمیز کردن و شستن بیش از حد پوست
- حمام کردن و یا دوش گرفتن با آب بسیار داغ
- حمام کردن های مکرر
- خشک کردن شدید با حوله
- زندگی در مناطقی با زمستان های سرد و خشک
- استفاده از دستگاه های گرمایش مرکزی در خانه و یا محل کار
- کمبود آب بدن، یا عدم نوشیدن مقدار کافی آب
- بیش از حد در معرض آفتاب قرار گرفتن
چه کسانی در معرض بیماری گزرویس قرار دارند؟
گزرویس در ماه های سرد زمستان هنگامیکه هوا بسیار سرد و رطوبت بسیار کم است وضعیت بدتری دارد.
افراد مسن بیشتر از جوانان مستعد ابتلا به این بیماری هستند. با افزایش سن، غدد عرق و چربی به دلیل تغییرات هورمونی فعالیت کمتری دارند. این باعث می شود که گزرویس مشکل شایع در بین افراد مسن ۶۵ سال به بالا باشد. دیابت عامل خطر دیگری برای این بیماری ست زیرا افراد مسنی که مبتلا به دیابت هستند بیشتر مستعد ابتلا به گزرویس هستند.
علائم بیماری گزرویس چیست؟
علائم خارش پیری شامل موارد زیر است:
- پوست خشک همراه با خارش و پوسته پوسته شده، بخصوص در بازوان و پاها
- احساس کشیدگی در پوست بخصوص بعد از استحمام
- پوست سفید و پوسته پوسته
- پوست تحریک شده قرمز یا صورتی
- ترک های ظریف پوستی
گزرویس چگونه در مان می شود؟
هدف از درمان این است که علائم شما تسکین پیدا کند. درمان خشکی پوست در منزل شامل استفاده مداوم از مرطوب کننده های پوست است. برای مرطوب نگهداشتن معمولا کرم ها با پایه روغن موثرتر از کرم ها با پایه آب هستند.
به دنبال کرم هایی باشید که دارای اسید لاکتیک، اوره و یا هردو باشند. اگر پوست دارای خارش پیری است می توان از داروی استروئیدی موضعی مانند کرم یک درصد هیدروکورتیزون استفاده کرد. از یک داروساز بپرسید که چه کرم مرطوب کننده و یا محصولی که برای شما موثر است را پیشنهاد می دهد.
توجه داشته باشید که محصولاتی که به جای کرم عنوان لوسیون دارند از روغن کمتری برخوردارند. لوسیون های پایه آب به جای بهبود پوست و یا تسکین علائم، ممکن است باعث اذیت بیشتر در خارش پیری شوند. روش های درمانی دیگر عبارتند از:
- اجتناب از گرمای زیاد
- استحمام و یا دوش گرفتن با آب ولرم
- نوشیدن مقدار زیادی آب
درمان های طبیعی مانند روغن های اسانسی و آلوئه برای درمان گزرویس بسیار محبوب هستند، اما اثربخشی آنها ثابت نشده باقی مانده است. یک منبع معتبر پیشنهاد می دهد که از آلوئه ورا در درمان گزرویس خودداری کنید، زیرا ممکن است باعث حساسیت بیشتر پوست شود. عوامل تسکین دهنده مانند روغن نارگیل می تواند به مرطوب نگهداشتن پوست و تسکین خارش کمک کند.
چه زمانی برای درمان خارش پیری باید به دکتر مراجعه کرد؟
در موارد زیر باید به متخصص پوست مراجعه کنید:
- از پوست شما مایع ترشح می شود
- قسمت وسیعی از پوست شما لایه لایه شده است
- دارای تحریکات پوستی حلقه ای شکل هستید
- ظرف چند هفته پوست شما بهبود پیدا نمی کند
- علیرغم درمان، پوست شما بسیار بدتر می شود
ممکن است دچار عفونت قارچی یا باکتریایی، آلرژی، یا مشکلات دیگر پوستی باشید. خاراندن بیش از حد پوست خشک ممکن است منجر به عفونت شود.
خشکی پوست در افراد جوان ممکن است به دلیل بیماری به نام دراماتیت اتوپیک باشد که معمولا به نام اگزما شناخته می شود. اگزما با خصوصیاتی مانند پوست بسیار خشک و خارش دار شناخته می شود. تاول، پوست سخت و پوسته پوسته در افراد مبتلا به خارش پیری شایع است. یک متخصص پوست می تواند به تشخیص اینکه شما دارای اگزما هستید یا نه کمک کند. اگر شما دارای اگزما هستید، درمان شما با فردی که دارای گزرویس است متفاوت است.
گزرویس می تواند علامت بیماری های دیگری باشد، مانند:
- مشکلات تیروئید
- کچلی قارچی (درماتوفیتوز)
- پسوریازیس (بیماری که باعث ایجاد تکه های برآمده قرمز رنگ همراه با پوسته های سفید روی پوست می شود)
بنابراین بسیار مهم است که گزرویس نادیده گرفته نشود. اگر خارش و ناراحتی بعد از درمان ادامه پیدا کرد، علائم خود را برای یک پزشک بیان کنید.
چگونه می توان از خارش پیری جلوگیری کرد؟
از خشکی پوست، بخصوص با بالا رفتن سن، نمیتوان اجتناب کرد. با این حال با اصلاح برنامه روزانه خود به سادگی می توانید از علائم خارش پیری اجتناب کرده یا آنها را کاهش دهید.
- از حمام کردن و یا دوش گرفتن با آب بسیار گرم خودداری کنید. آب ولرم را انتخاب کنید.
- زمان حمام کردن و یا دوش گرفتن را کوتاه کنید.
- از قرار گرفتن در معرض آب زیاد خودداری کنید، زمان زیادی در وان آب گرم و یا استخر سپری نکنید.
- از پاک کننده های ملایم که فاقد رنگ، عطر و یا الکل هستند استفاده کنید.
- به جای کشیدن حوله روی بدن برای خشک شدن بعد از حمام، حوله را آرام روی پوست بگذارید تا خشک شود.
- با نوشید آب فراوان، آب بدن خود را تامین کنید.
- استفاده از صابون را روی قسمت های خشک پوست کم کرده واز صابون های ملایمی که دارای روغن هستند استفاده کنید.
- از خاراندن ناحیه آسیب دیده خودداری کنید.
- از مرطوب کننده های با پایه روغن، بخصوص در زمستان و مستقیما بعد از حمام، بصورت مداوم استفاده کنید.
- هنگامیکه بیرون می روید از ضد آفتاب استفاده کنید.
- برای افزایش روطبت هوای منزل از دستگاه های مرطوب کننده استفاده کنید.
در صورت عدم درمان ، خشکی پوست می تواند منجر به عوارضی شود. به عنوان مثال ، اگر خشکی پوست باعث خارش شود ، ممکن است التهاب و ترک در پوست ایجاد نماید که منجر به عفونت باکتریایی ثانویه شود.
مرکز پرستاری قاب چاریتی یکی از معتبر ترین مراکز نگهداری از سالمند، کودک و بیمار است که با داشتن کادری با تجربه و متخصص آماده ارائه خدمات شبانه روزی به هشمهریان گرامی می باشد.
