پرستاری کودک و سالمند سحرخیزی زودهنگام در سالمندان : به چه علت افراد سالمند صبح خیلی زود از خواب بیدار می شوند - موسسه پرستاری قاب چاریتی

به چه علت افراد سالمند صبح خیلی زود از خواب بیدار می شوند.  سحرخیزی زودهنگام در سالمندان Waking up Too Early یکی از علل شایع اختلال در خواب است . افزایش سن ممکن است به شرایط منحصر به فردی منجر شود که وضعیت خواب را در سالمندی و در میان افراد پیر بدتر می کند.

سحر خیزی زود هنگام سالمند
برخی از دلایل احتمالی بیداری زودهنگام در صبح میتواند شامل عوامل موثر در بی خوابی ، از جمله اختلال ساعت زیستی شبانه روزی و تغییرات تولید ملاتونین ، سندرم پیشرفته فاز خواب ، زوال عقل ، آپنه خواب درمان نشده ، اختلالات خلقی مانند افسردگی و حتی خیلی زود خوابیدن باشد.

درک ماهیت بی خوابی و سحرخیزی زودهنگام در سالمندان

همه کسانی که خیلی زود از خواب بیدار می شوند از بی خوابی رنج نمی برند. بی خوابی به عنوان مشکل خوابیدن یا بازگشت به خواب بعد از بیدار شدن تعریف می شود. بیخوابی ممکن است به دوره های طولانی بیداری منجر شود و باعث شود میزان خواب کم تر از حد متعادل و نرمال آن باشد.
این بیخوابی ممکن است باعث اختلال در عملکرد سالمند در طول روز شود و سبب علایمی نظیر خستگی و افت روحیه ، کاهش تمرکز ، تضعیف حافظه کوتاه مدت و شکایت از درد شود.

 

البته بیدار شدن در شب امری طبیعی است که اگر بیداری کوتاه مدت بوده و بازگشت به خواب آسان باشد مشکلی برای سالمند بوجود نخواهد آمد.
اما سحر خیزی زود هنگام ممکن است در زمانی رخ دهد که خوابیدن دوباره برای سالمند مشکل باشد. دلیل این امر آنست که میل و تمایل به خواب وابسته به میزان ماده شیمیایی به نام آدنوزین در مغز است که مقدار آن در شرایط بیخوابی بسیار کاهش یافته است.

بیدار شدن های مکرر در نزدیک ساعات صبح باعث میشود که فرد مبتلا بقیه ساعات شب که به روز منتهی می شود را بیدار بماند و دچار سحرخیزی زودهنگام گردد.چه عواملی باعث سحرخیزی زود هنگام سالمندان می شود؟ برای پاسخ بهتر به این سوال ، ممکن است مفید باشد که سیستم مربوط به خواب را مورد بررسی قرار دهیم :

تاثیر ساعت زیستی بر خواب سالمند

نقش ساعت شبانه روزی بدن و ملاتونین در پیری:

فراتر از موضوع خواب ، سیگنال هشدار ساعت شبانه روزی بدن برای تعیین الگوهای خواب و بیداری ضروری است. به ویژه ، به هماهنگی زمان خواب در دوره طبیعی تاریکی کمک می کند. منطقه ای از مغز به نام هسته سوپراکیاسماتیک (SCN) در هیپوتالاموس این ریتم را هدایت می کند. این منطقه نزدیک به اعصاب بینایی است که از چشم تا مغز گسترش می یابد. به همین ترتیب ، به شدت تحت تأثیر نور ورودی است.

نور ، به ویژه نور خورشید صبح ، تأثیر شدیدی بر ریتم ساعت شبانه روزی دارد و سبب تقویت بیداری میگردد. تابش نور همچنین به تنظیم زمان خواب کمک می کند.
این امر به طور فصلی بر خواب و روحیه نیز تأثیر می گذارد. در زمستان ، بسیاری از مردم تمایل به خوابیدن در تاریکی را دارند ، و نور ناکافی ممکن است سبب بروز اختلال عاطفی فصلی گردد.

در افراد مسن ، کاهش تولید ملاتونین در مغز شایع است. ملاتونین که ایجاد کننده نوعی سیگنال خواب در بدن است میتواند توانایی خوابیدن را تقویت کند.
این کاهش تولید ملاتونین ممکن است به دلیل تغییراتی در غده صنوبری باشد. همچنین ممکن است کاهش دریافت نور ، به دلیل تغییر رنگی که اغلب در لنزهای چشم افراد مسن رخ می دهد بر این موضوع نقش داشته باشد. برخی از محققان ملاتونین را به عنوان یك كمك کننده برای خوابیدن معرفی می نمانید اما نقش این ماده در بدن قطعا بیشتر است .
سالمندان بیشتر دچار دو اختلال خواب میشوند که ناشی از اختلال در ریتم ساعت شبانه روزی بدن است .

اختلالات میتواند  شامل :
– سندرم فاز خواب پیشرفته (ASPS)
– ریتم خواب-بیداری نامنظم.

سحر خیزی زود هنگام سالمند

بروز سحرخیزی زودهنگام در سالمندان  با تمایل به خوابیدن و بیدار شدن زودهنگام مشخص می شود. افراد مبتلا ممکن است در ساعات عصر چرت بزنند و سپس در ساعت ۴ صبح بیدار شوند و نتوانند دوباره بخوابند. این وضعیت نسبتاً غیر معمول است و حدود ۱ درصد افراد را درگیر می کند. ممکن است تحت تاثیر عوامل ژنتیکی نیز باشد.

اختلال در ساعت شبانه روزی بدن بیشتر در میان افرادی که به بیماری های زوال عقل مانند بیماری آلزایمر مبتلا هستند ، رخ می دهد.
این اختلال ممکن است به دلیل کاهش قرار گرفتن در معرض الگوهای طبیعی نور و تاریکی باشد. همچنین ممکن است به دلیل آسیب یا تحلیل رفتن مناطقی از مغز که برای تنظیم خواب شبانه روزی مهم هستند ، رخ دهد. متاسفانه بر این اختلال مطالعات چشمگیری انجام نشده است.

تغییر نیازهای خواب و آپنه خواب در افراد سالمند

در کنار سایر دلایل بیخوابی سالمند شاید دو دلیل اصلی وجود داشته باشد که افراد مسن خیلی زود از خواب بیدار می شوند : نیازهای خواب و آپنه خواب.
فراتر از سن ۶۵ سالگی ، تخمین زده می شود که متوسط نیاز به خواب از ۷ تا ۹ ساعت به ۷ تا ۸ ساعت کاهش می یابد
این تغییر ساعات ممکن است تفاوت کوچکی به نظر برسد ، اما ممکن است همچنان در زندگی سالمند قابل توجه باشد.

بازنشستگی نیز می تواند بر  بروز سحرخیزی زودهنگام در سالمندان تاثیر گذار باشد . غالباً وقتی افراد بازنشسته می شوند ، از این فرصت لذت می برند تا ساعت های زنگ دار خود را برای همیشه ساکت کنند.

چنین افرادی ممکن است بگویند ، “من بازنشسته شده ام: دیگر لازم نیست در ساعت مشخصی بیدار شوم.” اگرچه این موضوع ممکن است در رابطه با مشغله های کاری درست باشد ، اما ممکن است یک نیاز بدنی را نادیده بگیرد.
با ایجاد این تغییر ساعات منظم بیدار شدن و جایگرین نمودن الگوهای بی نظم ریتم ساعت شبانه روزی خواب تحت تأثیر قرار می گیرند.

علاوه بر این ، به دلیل کاهش نیاز به خواب در این گروه سنی ، ممکن است با صرف زمان بیشتر در رختخواب ، کیفیت استراحت کاهش یابد. به عنوان مثال اگر سالمندی هم اکنون به ۷ ساعت خواب احتیاج دارد ، اما ساعت ۹ شب به رختخواب  رود و سعی کند تا ۷ صبح بخوابد، قطعا این ۱۰ ساعت خوابیدن شامل ۳ ساعت بی خوابی خواهد بود.

اختلال در خواب سالمندان

  کاهش زمان ماندن در رختخواب به تناسب نیازهای فعلی خواب،  ممکن است باعث افزایش کیفیت خواب و کاهش  بروز سحرخیزی زودهنگام در سالمندان شود.

علاوه بر این ، آپنه انسدادی خواب اغلب در سحرخیزی زودهنگام در سالمندان  نقش دارد . این وضعیت بیشتر در افراد سالمند اتفاق می افتد  و  تعداد بروز آن در زنان یائسه ده برابر بیشتر است سایرین است.  آپنه خواب ممکن است با خروپف ، خواب آلودگی در روز ، دندان قروچه (دندان قروچه) ،  بیدار شدن اغلب برای ادرار کردن (شب ادراری) ،  و بیداری های ناخواسته منجر به بی خوابی همراه باشد.

با درمان مشکلات آپنه خواب می توان کمک شایانی به بهبود وضعیت خواب سالمند نمود.

گاهی ممکن است  اختلالات خلقی  در سالمندان بر  سحر خیزی زودهنگام سالمندان نقش داشته باشد. افسردگی یکی از این اختلالات شابع است . لازم به ذکر است که افسردگی به شدت با آپنه خواب ارتباط دارد.

علاوه بر این ، اضطراب ممکن است سحرخیزی زودهنگام در سالمندان را تشدید کند.

مهم نیست که علت اضطراب چیست ، اگر بیداری در اثر اضطراب بروز نموده باشد بازگشت به خواب دشوارتر خواهد شد.

این اختلال  معمولا  با درمانهای  شناختی و رفتاری برای بی خوابی (CBTI) بهبود می یابد. بنابر این درمان این اختلالات خلقی می یتواند به بهبود خواب کمک کند.

در نظر گرفتن تأثیر عوامل محیطی نیز ممکن است در بروز بی خوابی مهم باشد. سر و صدا ، نور و دما ممکن است باعث بیدار شدن زود هنگام فرد سالمند شوند. گاهی بهینه سازی شرایط اتاق خواب سالمند میتواند تاثیرات شایانی بر بهبود کیفیت خواب سالممند بگذارد.

نهایتا به  فرد سالمند  توصیه میگردد اگر  احساس می کنند که  دچار اختلالات خواب شده اند و خیلی زود از خواب بیدار می شوند  و خواب آنها از  کیفیت نامطلوبی برخوردار است لازم است هر چه سریعتر با یک پزشک متخصص در این مورد مشورت نمایند تا پزشک با بررسی شواهد وسوابق بیمار ، علت اصلی سحرخیزی زودهنگام در سالمندان را یافته و درمان مناسب آن را تجویز نماید.

 

مرکز پرستاری قاب چاریتی با داشتن کادری ماهر و آموزش دیده در مراقبت از سالمند، کودک و بیماران گرامی آماده ارائه خدمات شبانه روزی به همشهریان گرامی می باشد. با کارشناسان این مرکز تماس حاصل فرمایید و  از خدمات پرستاری و مراقبت در منزل این مرکز بهره مند گردید.

 

 

 

 

 

 

 

به این پست امتیاز دهید.
بازدید : 202 views بار دسته بندی : پرستار سالمند ، مقالات تاريخ : 27 آوریل 2021 به اشتراک بگذارید :
دیدگاه کاربران
    • دیدگاه ارسال شده توسط شما ، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
    • دیدگاهی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با مطلب باشد منتشر نخواهد شد.