رشد ذهنی کودک mental-development in children یک جنبه مهم رشد است که توانایی های مختلف ذهنی را در بر می گیرد. این روند رشد درست از بدو تولد شروع می شود و با گذشت زمان و رشد کودک، واکنش های ذهنی او نیز تغییر می کند. این واکنش ها برای شروع بسیارساده هستند، اما به مرور زمان آنها به فعالیتهای ذهنی پیچیده ای منجر می شوند.
رشد ذهنی شامل توانایی هایی مانند حضور، درک ، مشاهده ، به یاد آوردن ، تصور کردن ، فکر کردن ، حل مشکلات و رشد هوش و همچنین یادگیری زبان است. این توانایی ها با افرایش سن کودک تغییر وافزایش پیدا میکند و میزان این تغییر با توجه به سن و تجربیات خاص متفاوت است.
علیرغم یک الگوی کلی رشد ذهنی ، هر فرد به شکل منحصر به فرد خود رشد و نمو می کند. توانایی ها یا فعالیتهای ذهنی مختلفی که در بالا ذکر شد با هم مرتبط هستند و به طور کلی توسعه می یابند. آنها به هم وابسته هستند و به تنهایی تاثیر گذار نیستند. علاوه بر این وابستگی متقابل ، یکی دیگر از ویژگی های بارز رشد ذهنی استمرار آن است.
رشد ذهنی کودک نام دیگری برای وسعت نگرش کودک است. در ابتدا ، جهان پیرامون یک کودک گیج کننده و بزرگ است که باعث سر در گمی او میشود . به تدریج ، جزئیات درک می شوند ، تفاوت ها تحقق می یابند و تجربیات و دانش به روابط جدید سمت و سو میدهد. این امر از طریق تجربیات منحصر به فرد امکان پذیر است.
عواملی که بر رشد ذهنی کودک تأثیر می گذارند عبارتند از: تکامل مغز ، یادگیری و آموزش.
نوع سیستم عصبی که کودک به ارث می برد عامل مهمی است. این امر به او کمک می کند تا فعالیتها و پاسخهای مختلف را هماهنگ کند. فعالیت همه ی اندام ها را تنظیم می کند. مغز که بخش مهمی از سیستم عصبی است ، در رشد ذهنی کودک نسبت به هر قسمت دیگر نقش مهم تری دارد. این موضوع به درک جهان اطراف کمک می کند و ادراک جهان اطراف اساس فعالیت ذهنی است.
۷سال اولیه زندگی کودک برای سلامتی و پیشرفت فردی او بسیار مهم است . رشد سریع مغز در زمان قبل از تولد و در دوران کودکی ادامه می یابد. اگرچه مغز به رشد و تکامل خود ادامه می دهد و در بزرگسالی تغییر می کند اما ۷ سال اول می تواند پایه و اساس یادگیری ، سلامتی و موفقیت در زندگی را ایجاد کند.
رشد مغز کودکان:
رشد مغز علاوه بر ژن ها به فاکتورهای مختلفی وابسته می باشد ، مانند:
- تغذیه مناسب قبل و حین دوران بارداری
- قرار گرفتن در معرض سموم یا عفونت ها
- تجربیات کودک با سایر افراد
پرورش و مراقبت از بدن و ذهن کودک ، فاکتور کلیدی برای حمایت از رشد سالم مغز است. تجربیات مثبت یا منفی می تواند به رشد ذهنی کودک کمک کند و می تواند اثرات مادام العمر داشته باشد. برای پرورش جسم و ذهن فرزند خود ، والدین و پرستار کودک نیاز به حمایت و منابع علمی مناسب دارند. مراقبت صحیح از کودکان قبل از تولد و در دوران کودکی ، تضمین می كند كه مغز كودك به خوبی رشد می كند و به تمام توان خود میرسد.
اهمیت تجربیات کودکی در رشد مغز
کودکان متولد شده آماده یادگیری هستند و مهارت های بسیاری برای یادگیری در طی سالهای طولانی دارند. والدین به عنوان اولین معلمان فرزند خود در یادگیری مهارتهای مناسب برای استقلال و زندگی سالم و موفق کودک نقش مهمی را ایفا میکنند. نحوه رشد مغز به شدت تحت تأثیر تجربیات کودک با سایر افراد و جهان پیرامونش قرار دارد. مراقبت از پرورش ذهن برای رشد مغز بسیار مهم است. کودکان در یک محیط امن رشد می کنند و در بهترین حالت یاد می گیرند که در آن محیط از نا امنی و تنش و استرس محفوظ می مانند.
فرصت های زیادی برای بازی و گشت و گذار و تجربه کردن وجود دارد. والدین و پرستار کودک می توانند با صحبت کردن ، بازی کردن با موضوع های مختلف و مراقبت از فرزند خود از رشد سالم مغز حمایت کنند. والدین هنگام صحبت کردن و بازی با کودکان مهارت ها و علاقه های کودک خود را تقویت می کنند و در این شرایط کودکان به بهترین وجه جنبه های مختلف رفتاری را یاد می گیرند.
پرورش یک کودک با درک کامل نیازهای او سبب یادگیری روش هایی مناسب در مغز کودکان جهت عکس العمل در برابر استرس می شود. صحبت با کودکان و کتاب ، داستان و شعر خوانی باعث تقویت زبان و گسترش راه های ارتباط کودکان می شود و آنها را در مسیر یادگیری و موفقیت در مدرسه قرار می دهد.
قرار گرفتن در معرض استرس می تواند عواقب منفی طولانی مدت بر روی رشد ذهنی کودک داشته باشد.
در حالی که صحبت کردن ، خواندن و بازی کردن می تواند رشد مغز را تحریک و باعث پیشرفت آن شود. اطمینان از اینكه والدین ، مراقبان و ارائه دهندگان مراقبت های اولیه كودك از منابع و مهارتهای لازم برای ارائه خدمات ایمن ، پایدار ، پرور برخوردار هستند ، یك هدف مهم بهداشت عمومی است.
هنگامی که کودکان در معرض خطر هستند ، ردیابی رشد کودکان و اطمینان از دستیابی به نقاط عطف رشد این اطمینان را بوجود می آوردکه هرگونه مشکلی در اوایل تشخیص داده می شود و کودکان می توانند درمان های مورد نیاز خود را دریافت کنند.
برای یادگیری و رشد مناسب ، مغز کودک باید سالم و در برابر بیماری ها و خطرات دیگر محافظت شود. سلامت رشد مغز می تواند حتی قبل از بارداری شروع شود. به عنوان مثال ، یک رژیم غذایی سالم و مواد مغذی مناسب مانند اسید فولیک کافی باعث ایجاد یک بارداری سالم و یک سیستم عصبی سالم در کودک در حال رشد می شود. واکسیناسیون می تواند زنان باردار را از عفونت هایی که می تواند به مغز نوزاد متولد نشده آسیب برساند ، محافظت کند.
در دوران بارداری ، مغز می تواند در معرض انواع بسیاری از خطرات ، مانند بیماری های عفونی مانند سیتومگالوویروس یا ویروس Zika ، که بارزترین اثر ویروس زیکا میکروسفالی یا رشد ناقص مغز
می باشد. قرار گرفتن در معرض سموم از جمله سیگار کشیدن یا الکل باشد ، یا وقتی مادران باردار دچار استرس یا شرایط بهداشت روانی مانند افسردگی ،مراقبت منظم از سلامت در دوران بارداری می تواند به جلوگیری از عوارض ، از جمله تولد زودرس ، که می تواند بر مغز کودک تأثیر بگذارد ، کمک کند. غربالگری در نوزادان می تواند شرایطی را که احتمالاً برای مغز کودک خطرناک هستند ، مانند فنیل کتونوری. (PKU) تشخیص دهد. این بیماری ژنتیکی در نوزادان می باشد واختلال در رشد و تکامل مغز و عقب ماندگی ذهنی می شود.
رشد سالم مغز در نوزادی به مراقبت و تغذیه صحیح بستگی دارد. از آنجا که مغز کودکان هنوز در حال رشد است ، به ویژه در معرض آسیب های ضربه مغزی ، عفونت ها یا سموم مانند سرب ،آسیب پذیر هستند . واکسنهای کودکی ، مانند واکسن سرخک ، می توانند کودکان را از عوارض خطرناک مانند تورم مغز محافظت کنند . اطمینان از دسترسی والدین و پرستاران کودک به غذاهای سالم و مکان هایی برای زندگی و بازی سالم و بی خطر برای فرزندشان می تواند به آنها در ارائه مراقبت بیشتر از پرورش ذهنی کودکان کمک کند.
مرکز پرستاری قاب چاریتی آمادگی دارد تا با اعزام پرستاران ماهر و با تجریه از راه های خلاقانه در زمینه رشد ذهنی کودکان به والدین گرامی خدمت رسانی نماید.
