نفخ و ریفلاکس معده از شایع ترین عللی است که مراجعین متخصصین گوارش را به مطب می‌کشاند. ریفلاکس یا برگشتن اسید معده به مری اتفاقی است که به ندرت برای افراد سالم رخ می‌دهد. هرچند که احتمال آن کم است؛ اما این نوع ریفلاکس پتانسیل آن را دارد که به شرایط بدتری مانند سرطان تبدیل شود.
وجود گاز در معده، آروغ زدن و نفخ امری طبیعی است و تا وقتی که آزاردهنده نشده باشد نیازی به نگرانی نیست. باد شکم همراه با نفخ، اتساع و تورم شکم نگران کننده است. برخی از افراد، به خاطر تاثیر نفخ در شکل ظاهری شان اعتراض دارند و از اینکه آن‌ها را چاق یا باردار نشان می‌دهد شکایت دارند.
علائم ریفلاکس
- سوزش سر دل
- احساس سوزش در وسط قفسه سینه
- طعم ترشی در دهان
- سرفه یا سکسکه عود کننده
- صدای خشن
- بوی بد دهان
این علائم معمولاً پس از خم شدن، دراز کشیدن و یا قرار دادن معده بالاتر از دهان(به هر نحوی) تشدید می‌شود.
علت ایجاد نفخ و ریفلاکس معده
انتهای معده و ابتدای مری، دریچه‌ای است که عبور مواد غذایی را کنترل می‌کند. اگر در اثر بیماری و یا به دنبال مصرف داروهای شل کننده‌ی عضلات این دریچه کارکرد خود را از دست بدهد، اسید معده به مری راه پیدا می‌کند. بازگشت اسید معده به مری باعث نوعی ناراحتی می‌شود که افراد معمولاً از آن به عنوان سوزش سر دل یاد می‌کنند.
از مواردی که ریسک نفخ معده را افزایش می‌دهد، بلع اضافی هوا هنگام غذا خوردن سریع است . اگر در حین غذا خوردن صحبت کنید، آدامس بجوید، نوشیدنی های گازدار بنوشید یا سیگار بکشید، ممکن است هوای اضافی را قورت دهید. گاهاً افراد حتی زمانی که غذا نمی‌خورند یا نمی‌نوشند، هوا را به عنوان یک عادت عصبی می‌بلعند.
ریفلاکس های متعدد، ممکن است با از بین بردن سلول های لایه‌ی سطحی به مری آسیب برسانند.
برخی غذاها و نوشیدنی ها مانند قهوه ، گوجه فرنگی، الکل، شکلات و غذاهای چرب یا تند باعث تحریک معده و ایجاد ریفلاکس های بعدی می‌شوند. بارداری، هم به خاطر افزایش هورمون های پروژسترون واستروژن، و هم به خاطر تغییرات ارگان های بدن از زمان هایی است که فرد نفخ و ریفلاکس معده را بیشتر تجربه می‌کند. افزایش هورمون‌های زنانه در زمان‌های غیربارداری نیز باعث ایجاد نشانه‌های این چنینی می‌شود.
اضافه وزن، مصرف سیگار و به خصوص استرس و اضطراب، از جمله دیگر موارد تحریک کننده‌ی معده هستند که اجتناب از آن ها به آرام ماندن معده شما کمک می‌کند.
درمان نفخ و ریفلاکس معده
در بسیاری از اوقات، نفخ و ریفلاکس معده نشانه ای از بیماری جدی نیستند و تنها با تغییر تعدادی از عادات روزانه و اصلاح سبک زندگی از بین می‌روند. گازهای معده زمانی نگران کننده می‌شوند که در روند زندگی عادی فرد اختلال ایجاد کنند.
اگر نفخ و ریفلاکس معده در اثر اشکال در سبک زندگی پیش آمده باشد، تغییرات مرتبط با تغذیه به بهبود وضع کمک می‌کند. آهسته بخورید و بنوشید. لقمه‌های خود را با حوصله و به اندازه‌ی کافی بجوید. غذا خوردن هنگام استرس یا در حین دویدن، هوای بلعیده شده را افزایش می دهد.
پرستار در منزل برای بیماری های معده
افراد درگیر با نفخ و ریفلاکس معده باید از مصرف نوشیدنی های گازدار و آبجو خودداری کنند. این نوشیدنی ها گاز دی اکسید کربن آزاد کرده و مشکل را تشدید می‌کنند. هنگام آدامس جویدن، یا مکیدن آب نبات سفت بیشتر از حد معمول هوا قورت داده می‌شود. بخش زیادی از چیزی که بلعیده می‌شود هوا است.
وعده‌های غذایی کوچک تر با تعداد بیشتر می‌تواند زحمت معده برای مدیریت غذاها را کم کند. کاهش اضافه وزن به روش اصولی، از بین بردن منابع استرس در زندگی و حذف الکل از رژیم غذایی تا حد زیادی ناراحتی های ناشی از مشکلات گوارشی را کاهش می‌دهد.
جمع بندی
نفخ و ریفلاکس معده از جمله مشکلات ناراحت کننده‌ای هستند که برخلاف تصور عمومی، جای نگرانی زیادی ندارند. اصلاح سبک زندگی و ایجاد تغییرات کوچک در عادات روزانه می‌تواند تا حد زیادی نیاز به درمان های پرهزینه و تهاجمی را کاهش دهد.
