یکی از عارضه ها و مشکلاتی که برای افراد سالمند اتفاق می افتد مشکل کم خونی می باشد. دلیل عمده ای که باعث بوجود آمدن این اوضعیت می باشد عمدتا از دست دادن خون، تخریب گلبول های قرمز خون یا عدم توانایی بدن سالمند در ایجاد گلبول قرمز به اندازه کافی است. در مقاله پیش رو به این مسئله یعنی کم خونی در سالمندان پرداخته و در مورد این بیماری توضیحاتی خواهیم داد.
چگونگی تشخیص کم خونی در سالمندان
قبل از هر چیزی باید گفت که اپر پرستار سالمند یا پرستار بیمار دارید، باید اطلاعات دقیقی در این موارد داشته باشد. برای این که مشخص شود شخص سالمند دچار کم خونی می باشد بایستی آزمایش خون داد. بر اساس تعداد هموگلوبین و هماتوکریت می توان داشتن کم خونی را مورد بررسی قرار داد. مقدار عادی هموگلوبین به صورت میانگین بین ۱۷ گرم / dL14 در مردان و ۱۵ گرم/dL12 در زنان می باشد. البته این مقدار در هر آزمایشگاهی متغیر است.
علائم کم خونی در سالمندان
گلبول های قرمز خون از هموگلوبین برای انتقال اکسیژن از ریه ها به تمامی سلول های بدن استفاده می کند. بنابراین زمانی که فرد گلبول های قرمز کافی و سالم نداشته باشد بدن علائم مربوط به کمبود اکسیژن را ازخود نشان می دهد. شایع ترین این علت ها عبارتند از:
- خستگی
- ضعف
- تنگی نفس
- تپش قلب
- رنگ پریدگی
- فشارخون پایین
البته لازم به ذکر است که این علائم در افرادی که دارای کم خونی متوسط هستند ممکن است دیده نشود. بنابراین ممکن است این افراد متوجه کم خونی خود نشوند.
علل کم خونی در سالمندان
افراد بسیاری در سنین مختلف می توانند دچار کم خونی شوند. اما این مسئله می تواند در افراد سن بالا خود را به دلایل خاص دیگری هم نشان دهد. علت هایی که باعث کم خونی در سالمندان می شوند عبارتند از:
کمبود آهن
این مورد نزد بیشتر افرادی که گیاهخوار هستند و یا مقدار کمی گوشت مصرف می کنند اتفاق می افتد. همچنین از دست دادن مقدار زیاد خون مانند دوران پریود و بارداری در خانم ها یا خون ریزی داخلی(روده و معده) ممکن است باعث کمبود آهن و کم خونی گردد.
شیمی درمانی یا دارو
شیمی درمانی یا مصرف داروهای موثر بر سلول های مغز استخوان که سازنده گلبول قرمز هستند در کم خونی افراد سالمند موثر می باشند. اگر سالمند بیمار است و این مشکل را دارد باید پرستار بیمار و یا پرستار سالمند به طور کامل در اطلاع با شرایط او فعالیت کند.
کمبود ویتامین هایی گلبول های قرمز از دلایل کم خونی در سالمندان
کمبود ویتامین هایی مانند ویتامینB12 و فولات که هر دو برای خون ضروری هستند. این کمبود باعث می شود تا کم خونی در افراد دارای سن بالا بیشتر دیده شود. پس باید برای جبران کمبود ویتامین ها اقداماتی صورت گیرد. بهتر است در این زمینه با پزشک متخصص یا تغذیه مشورت شود.
سطح پایین ارتروپویتین ها
ارتروپویتین ها که معمولا توسط کلیه ها تولید می شوند باعث تحریک مغز استخوان گردیده که برای ایجاد گلبول های قرمز کمک کننده هستند.
از دست دادن خون زیاد
این عامل نیز باعث کم خونی در سالمندان می شود. زیرا گلبول های قرمز بدین طریق از جریان خون خارج می شوند. از دست دادن خون می تواند به آرامی و یا سریع اتفاق بیافتد. خون ریزی آهسته می تواند با بوجود آوردن کمبود آهن باعث کم خونی گردد.
درمان کم خونی در سالمندان
برای درمان این مشکل ابتدا باید علت آن را پیدا کنیم. کم خونی می تواند بر اثر بیماری زمینه ای ایجاد گردد که در این حالت برای درمان آن ابتدا علت بیماری را پیدا نمود و به درمان آن پرداخت. ذکر این نکته ضروری است که درمان کلی برای این بیماری وجود ندارد و متناسب با نوع بوجود آمدن آن می تواند موارد زیر را شامل گردد:
- درمان کمبود آهن
- روند درمان کمبود ویتامین ها
- درمان بیماری های مزمن
سخن نهایی
در این نوشته از موسسه پرستاری قاب چاریتی ما به بررسی کم خونی در سالمندان پرداختیم. بهترین راه تشخیص و درمان بیماری مراجعه به پزشک متخصص بوده تا بعد از انجام آزمایشات مربوطه نسبت به دستورات درمانی عمل گردد. پس بهتر است از اقدامات خودسرانه در این زمینه خودداری شود.
